Emancipatie door te boeren?
Door: Annelieke Duker
Blijf op de hoogte en volg Annelieke
24 Juni 2013 | Kenia, Nanyuki
En zo sta ik ineens boven een plastic H&M tas als vuilniszak, gevuld met gatenkaas kleren, dode planten, aantekeningen van vergaderingen die ik was vergeten/waar ik mentaal afwezig was, smakeloos geworden zakjes kruiden, lege flesjes, en fel roze eetbare (?!) baobab zaadjes. Alles belandt ongetwijfeld ergens bij mijn buren, bij een lijmsnuivend straat jongentje, of bij de fameuze plastic verzamelaar in Nanyuki. En mijn overige huisraad is verdeeld in stapeltjes: voor mijn collega in Leparua, voor mijn kantoor, voor de vrouwen in de kas, voor het tehuis voor straatkinderen, voor een eventuele opvolger, voor de opstartende dagopvang voor kinderen met een handicap, etc. En de rest, te weten versleten schoenen, thermisch ondergoed, donzen slaapzak, en wat souvenirs zijn bedoeld om mezelf de komende weken door te laten komen. De laatste weken dus, wat haat ik afscheid nemen. Ik heb nog wel flink getraind afgelopen jaar met Ronald en ouders naar het vliegveld brengen. Maar om een gouden plak te bemachtigen heb je toch duidelijk meer duurtraining nodig …
Genoeg sentimenteel geleuter, voeten weer op de rode Afrikaanse grond. Groot nieuws van het kassenfront: de boerenkool en tomaten worden geoogst! Gaat allemaal niet vanzelf, en om nou te zeggen dat ik er volledig vertrouwen in heb dat het op rolletjes blijft lopen; nee. Een memorabel moment was toen ik de vrouwen had uitgelegd hoe ze de zijscheuten van tomatenplanten moeten snoeien. Na een traumatische demonstratie (‘Aaaa you are killing the plants!’) en de nodige uitleg leken ze het begrepen te hebben. Een paar dagen later kwam ik terug en tot mijn schrik zag ik allemaal erg kale stammetjes in de kas staan. Ze hadden naast de zijscheuten ook alle bladeren afgeknipt… Ik wist niet of ik keihard moest lachen of huilen, het eerste bleek bij mij de overhand te hebben. De vrouwen reageerden anders, want toen ik uitlegde dat dat zo’n plant toch echt niet goed gaat groeien zonder bladeren, waren enkele dames wederom in paniek. De schade was beperkt gelukkig, en na nog een heel aantal keer uitleggen wat wel en niet geknipt moet worden, zijn ze op de goede weg.
Bij de les ‘bemesten’ was ik blij dat er een kliniek in het dorp is. Dankzij de overmatige medicijn verstrekking (want betalen voor medicijnen lijkt in Afrika beter te werken dan een ziekte te voorkomen), was het niet moeilijk om te vertellen dat bij een overdosis aan aspirine een mens zich niet bepaald fris voelt. En zo gaat dat ook bij planten.
De zuster in de kliniek heeft me ook geholpen in het maken van een voorlichtingsposter over de groenten die de vrouwen in de kas kunnen verbouwen; wortels zijn goed voor je ogen, te weinig spinazie slecht voor zwangere vrouwen etc. En ze kunnen de poster ook gebruiken bij het verkopen van hun groente. Of ze het gaan doen, geen idee, maar ik heb het in ieder geval geprobeerd. Sommige gezinnen eten totaal geen groente, anderen nauwelijks. Omdat ze wel geprobeerd hebben iets te verbouwen, maar de olifanten maken alles kapot, en omdat de dichtstbijzijnde markt een uur met een motortaxi verwijderd is en bovendien bijna 10euro voor een retourtje kost. Dat doe je niet voor een paar spinazie bladeren. Naast een betere gezondheid hoop ik dat de vrouwen een grotere rol in het dorp krijgen. Zo kwam er afgelopen week een man naar me toe en zei: ‘this project is great, we always thought that Maasai women cannot do anything, because they don’t go to school. But now I see that the tomatoes are growing, so they are very capable’. Yes, yes, yes!
Voor de trainingen van de watercomités zijn we op excursie geweest naar een naburig dorp met een goed werkend water project. Daar hebben we met name gesproken over betalen voor water, opstellen van betere regels en hebben de leden kennis gemaakt met het fenomenale fenomeen van een watermeter. En nu maar hopen dat het zinnig was, dit jaar, over 5 jaar of over 25 jaar.
Meetings in Il Ngwesi zijn op zichzelf al zeer vermakelijk. Vooral als er een lunch, meestal wit brood en frisdrank, wordt uitgedeeld. Zo keek ik afgelopen week vol bewondering hoe de flesjes frisdrank met de mond werden opengetrokken, door jong met tanden of door oud zonder tanden. En wat is er beter om na een lauwwarme neon-paarse Fanta, heerlijk ongegeneerd luidruchtig te boeren in het hele gezelschap. Man of vrouw maakt niet uit. Als dat een maatstaf voor emancipatie was, zou ik een gat in de lucht springen.
Deze week rond ik mijn werk af, hoewel ik vandaag wel de beste reden ooit hoorde waarom ik niet uit Kenia moet vertrekken: “Why do you go back? Don’t go, because you have even changed colour now, you turned black”.
Zwart of wit, ik ga zaterdag weer richting vliegveld. Nu om weer iemand in ontvangst te nemen (daar ben ik duidelijk beter in). Volgende week gaan we naar Turkana meer, een vulkanisch gebied, waar we ook de avonturiers Wendy en Ray gaan ontmoeten. Tenminste, als onze routes, die beide erg cryptisch zijn in de woestijn, elkaar gaan vinden. Dan stomen we door van één van de heetste plekken in Afrika naar de koudste plek in Afrika. Als de romantiek van 12,5 jaar samen zijn ons niet de Kilimanjaro op helpt, dan wel de zorgvuldig ingepakte donzen slaapzak en kinky thermisch ondergoed, en last but not least: de gezelligheid en morele ondersteuning van Enna en Maurits. Vet veel zin in!
En na al dat uitstelgedrag komt er dan uiteindelijk toch ook echt een vliegtuig naar Nederland. Vet geen zin in, of toch ook wel?!
Genoeg sentimenteel geleuter, voeten weer op de rode Afrikaanse grond. Groot nieuws van het kassenfront: de boerenkool en tomaten worden geoogst! Gaat allemaal niet vanzelf, en om nou te zeggen dat ik er volledig vertrouwen in heb dat het op rolletjes blijft lopen; nee. Een memorabel moment was toen ik de vrouwen had uitgelegd hoe ze de zijscheuten van tomatenplanten moeten snoeien. Na een traumatische demonstratie (‘Aaaa you are killing the plants!’) en de nodige uitleg leken ze het begrepen te hebben. Een paar dagen later kwam ik terug en tot mijn schrik zag ik allemaal erg kale stammetjes in de kas staan. Ze hadden naast de zijscheuten ook alle bladeren afgeknipt… Ik wist niet of ik keihard moest lachen of huilen, het eerste bleek bij mij de overhand te hebben. De vrouwen reageerden anders, want toen ik uitlegde dat dat zo’n plant toch echt niet goed gaat groeien zonder bladeren, waren enkele dames wederom in paniek. De schade was beperkt gelukkig, en na nog een heel aantal keer uitleggen wat wel en niet geknipt moet worden, zijn ze op de goede weg.
Bij de les ‘bemesten’ was ik blij dat er een kliniek in het dorp is. Dankzij de overmatige medicijn verstrekking (want betalen voor medicijnen lijkt in Afrika beter te werken dan een ziekte te voorkomen), was het niet moeilijk om te vertellen dat bij een overdosis aan aspirine een mens zich niet bepaald fris voelt. En zo gaat dat ook bij planten.
De zuster in de kliniek heeft me ook geholpen in het maken van een voorlichtingsposter over de groenten die de vrouwen in de kas kunnen verbouwen; wortels zijn goed voor je ogen, te weinig spinazie slecht voor zwangere vrouwen etc. En ze kunnen de poster ook gebruiken bij het verkopen van hun groente. Of ze het gaan doen, geen idee, maar ik heb het in ieder geval geprobeerd. Sommige gezinnen eten totaal geen groente, anderen nauwelijks. Omdat ze wel geprobeerd hebben iets te verbouwen, maar de olifanten maken alles kapot, en omdat de dichtstbijzijnde markt een uur met een motortaxi verwijderd is en bovendien bijna 10euro voor een retourtje kost. Dat doe je niet voor een paar spinazie bladeren. Naast een betere gezondheid hoop ik dat de vrouwen een grotere rol in het dorp krijgen. Zo kwam er afgelopen week een man naar me toe en zei: ‘this project is great, we always thought that Maasai women cannot do anything, because they don’t go to school. But now I see that the tomatoes are growing, so they are very capable’. Yes, yes, yes!
Voor de trainingen van de watercomités zijn we op excursie geweest naar een naburig dorp met een goed werkend water project. Daar hebben we met name gesproken over betalen voor water, opstellen van betere regels en hebben de leden kennis gemaakt met het fenomenale fenomeen van een watermeter. En nu maar hopen dat het zinnig was, dit jaar, over 5 jaar of over 25 jaar.
Meetings in Il Ngwesi zijn op zichzelf al zeer vermakelijk. Vooral als er een lunch, meestal wit brood en frisdrank, wordt uitgedeeld. Zo keek ik afgelopen week vol bewondering hoe de flesjes frisdrank met de mond werden opengetrokken, door jong met tanden of door oud zonder tanden. En wat is er beter om na een lauwwarme neon-paarse Fanta, heerlijk ongegeneerd luidruchtig te boeren in het hele gezelschap. Man of vrouw maakt niet uit. Als dat een maatstaf voor emancipatie was, zou ik een gat in de lucht springen.
Deze week rond ik mijn werk af, hoewel ik vandaag wel de beste reden ooit hoorde waarom ik niet uit Kenia moet vertrekken: “Why do you go back? Don’t go, because you have even changed colour now, you turned black”.
Zwart of wit, ik ga zaterdag weer richting vliegveld. Nu om weer iemand in ontvangst te nemen (daar ben ik duidelijk beter in). Volgende week gaan we naar Turkana meer, een vulkanisch gebied, waar we ook de avonturiers Wendy en Ray gaan ontmoeten. Tenminste, als onze routes, die beide erg cryptisch zijn in de woestijn, elkaar gaan vinden. Dan stomen we door van één van de heetste plekken in Afrika naar de koudste plek in Afrika. Als de romantiek van 12,5 jaar samen zijn ons niet de Kilimanjaro op helpt, dan wel de zorgvuldig ingepakte donzen slaapzak en kinky thermisch ondergoed, en last but not least: de gezelligheid en morele ondersteuning van Enna en Maurits. Vet veel zin in!
En na al dat uitstelgedrag komt er dan uiteindelijk toch ook echt een vliegtuig naar Nederland. Vet geen zin in, of toch ook wel?!
-
24 Juni 2013 - 21:02
Ronald:
Ha ha is weer een mooie beschrijving van de helaas soms wel trieste gebeurtenissen, maar dus ook af en toe lichtpuntjes. Het inzicht dat Massaimannen hebben over vrouwen is bij ons in het westen ook een langzaam proces geweest (en nog steeds af en toe wennen voor sommigen).
Neem die baobabzaadjes maar mee trouwens.
xxx -
25 Juni 2013 - 22:22
Martha En Jos:
Hallo Annelieke,
We hopen dat je het werk wat je daar hebt opgebouwd niet voor niets is geweest.
Jij hebt hier je best voorgedaan.
We wensen jullie nog een heel mooie vakantie toe, doe voorzichtig en tot ziens op 19 juli. -
25 Juni 2013 - 23:56
Emilie:
Om weemoedig van te worden...sterkte met afscheid nemen! We zien je hier weer heel graag komen! : ) xx -
29 Juni 2013 - 18:12
Gert-Jan De Maagd:
Zo dat gaat nog best snel zo'n jaar! Naast het bekwamen in het wanhopig optimisme, heb je toch maar weer geleerd dat je eigenlijk hele leuke stukjes kan schrijven! Succes met de afronding aldaar. -
04 April 2017 - 12:11
Saskia Onnink:
Hoi , ex collega,
Kom opeens jouw naam tegen als ik voor onze dochter Lisa van 21 wat sites check met info over mogelijkheden/maatjes vinden voor reizen in Oost Afrika. Denk direct terug aan A4tje met safetytips voor motorritjes in Afrika die ik je had meegegeven.
Lisa gaat voor Fair Trade 3 maanden in Kenya een onderzoek doen bij rozentelers tussen juni en sept (einde bachelor Global development en sustainability UCU) en dacht misschien toch ook wat te willen reizen daarna.
Grappig om je avonturen een beetje te proeven zo. Zie via Linkedn dat je nu sinds 2013 voor Unesco IHE werkt als lecturer over watermanagement.
Ik werk nog steeds bij IenM, inmiddels volop in de chemische waterkwaliteit, vooral normstelling en daardoor aanvankelijk vooral medicijnresten en ZZS en inmiddels meer in het algemeen opkomende stoffen en daarnaast nog steeds de Internationale Maas Commissie en Internationale Schelde Commissie.
Mijn man werkt bij RVO voor ontwikkelingssamenwerking, vooral Tsjaad, Mali en Niger voor (drink)water projecten.
Enfin: wie weet heb je tips voor Lisa, Groetjes Saskia
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
